Dlaczego się garbimy? Jak przestać się garbić?

Garbieniem się potocznie określamy plecy okrągłe, tj. nadmierną kifozę w odcinku piersiowym kręgosłupa. Jest to niezwykle powszechny problem, posiadający negatywny wpływ zarówno na zdrowie, jak i postawę ciała, stąd wiele osób zadaje sobie pytanie, jak przestać się garbić. W tym artykule przedstawimy kompleksowe podejście do tej dysfunkcji, wyjaśniające, dlaczego się garbimy i kiedy same ćwiczenia mogą nie wystarczyć.

Dlaczego się garbimy?

Aby wiedzieć, jak radzić sobie z problemem pleców okrągłych, musimy zacząć od zrozumienia, dlaczego się garbimy. Popularna teoria mówi o nadmiernym napięciu w obrębie mięśni górnej połowy ciała, z jego przodu, przy osłabieniu mięśni przeciwstawnych (w dużym uogólnieniu). Ze względu na powszechność problemu, ma on nawet swoje określenie fizjoterapeutyczne, zespół skrzyżowania górnego. Perspektywa ta nie jest pozbawiona racji, jednak aby pracować z problemem wad postawy efektywnie, należy zdawać sobie sprawę z faktu, że napięcie mięśni jest odpowiedzią organizmu na bodźce środowiskowe. Co więc może wpływać na to, że nasz układ mięśniowo-powięziowy ustawia nas w pozycji zgarbionej?

Jak przestać się garbić – wariant czysto mięśniowy

W najbardziej optymistycznej opcji, mamy do czynienia z czystym zespołem skrzyżowania górnego, którego jedyną przyczyną jest utrwalona pozycja zgarbiona, z wysunięta głową. Jest to pozycja charakterystyczna dla osób pracujących biurowo, przy komputerze, gdzie plecy zaokrąglają się, a głowa ustawia się do przodu względem ciała. W takim ustawieniu, dochodzi do nadmiernego napięcia w obrębie górnej części mięśnia czworobocznego i mięśni dźwigaczy łopatki oraz mięśni piersiowych, obniżonego zaś w obrębie zginaczy szyi oraz dolnej i środkowej części mięśnia czworobocznego i mięśni równoległobocznych.

Dlaczego uważamy taki wariant za najbardziej optymistyczny? Ponieważ do jego redukcji mogą wystarczyć odpowiednio dobrane ćwiczenia fizyczne. Przywrócenie balansu w obrębie układu mięśniowo-powięziowego powinno w takiej sytuacji przywrócić neutralne ustawienie kręgosłupa. Niestety, sytuacja taka zdarza się niezwykle rzadko. I choć w badaniu często mogą być obecne wszystkie cechy zespołu skrzyżowania górnego, to pierwotna przyczyna takiego dysbalansu na ogół nie leży w problemach wyłącznie napięciowych. Wtedy należy znaleźć główne źródło problemu.

Psychosomatyczne podłoże garbienia się

Garbienie się często jest objawem stanu psychicznego. Zaokrąglenie pleców w górnym odcinku, nadmierne napięcie części zstępującej mięśnia czworobocznego i wysunięcie głowy do przodu jest naturalną reakcją na zagrożenie. W dzisiejszych czasach, wielu z nas boryka się z nadmierną ilością stresu w życiu codziennym. W przypadku braku tolerancji na nie, organizm może odpowiadać poprzez zmiany morfologiczne. W takim przypadku, tak długo jak nie nauczymy się radzić ze stresem, ćwiczenia przywracające balans mięśniowy mogą być nieefektywne lub nietrwałe. Pomocne mogą okazać się ćwiczenia oddechowe, które nie tylko pomagają redukować dysbalanse mięśniowo-powięziowe w okolicy obręczy barkowej, ale też pomagają budować tolerancję na stres. Należy jednak zaznaczyć, że często potrzebna jest także psychoterapia.

Mówiąc o psychosomatycznych uwarunkowaniach postawy, należy też pamiętać, że nie tylko stres może promować powstawanie postawy zgarbionej. Może ona być reprezentacją m.in. wycofania społecznego, stanów depresyjnych itp. Każdorazowo, kiedy podejrzewamy korelację stanu psychicznego z postawą, należy zasięgnąć porady psychologa lub psychoterapeuty.

Urazy z przeszłości odpowiedzią na to, dlaczego się garbimy

Nie tylko bieżące stresory mogą wpływać na postawę ciała. Nasz organizm może reprezentować poprzez ustawienie segmentów ciała także traumy z przeszłości. Mogą to być zarówno urazy fizyczne, jak i psychiczne. Wszelkiego rodzaju intensywne bodźce, takie jak oparzenia, blizny, uderzenia, złamania czy skręcenia mogą prowadzić do utrwalenia pozycji ochronnych lub ucieczkowych wobec źródła problemu. W takiej sytuacji, pomóc może terapia w nurcie neurologii funkcjonalnej, taka jak terapia metodą P-DTR. Pozwala ona na przywrócenie utrwalonych w dysfunkcji receptorów w ciele do normalnego funkcjonowania, co może przełożyć się na normalizację napięć prowadzących do patologicznej postawy.

A więc jak przestać się garbić?

W artykule omówiliśmy najpopularniejsze przyczyny garbienia się, należy jednak mieć na uwadze, że nie są to wszystkie przyczyny. Organizm człowieka jest niezwykle skomplikowaną machiną, którą nie zawsze da się skorygować samymi ćwiczeniami (choć często jest to bardzo efektywna metoda jego naprawiania). Kluczowe jest znalezienie terapeuty kompleksowo postrzegającego problem wad postawy. Z kolei dla fizjoterapeutów szukających rozwiązań, dzięki którym ich pacjenci poradzą sobie z plecami okrągłymi, polecamy kurs PRI obejmujący m.in. wady postawy. Daje on narzędzia diagnostyczne, jak i terapeutyczne, pozwalające na efektywną pracę z postawą ciała, uwzględniając biopsychospołeczny model zaburzeń w tym obszarze.